‘Hij draait mooi he!’ Het is een zonnige dag in mei, maar er staat een stevige wind als we melkveehouder Arjan Bosch spreken. De groene windmolen met houten wieken is niet te missen wanneer je op de Vlierhoekweg in Dalfsen rijdt. Sinds januari 2020 staat hij daar, op het erf van Arjan en Wilma Bosch en hun twee zonen. De aanschaf was een bewuste keuze in Arjans ambitie om energieneutraal te worden. ‘Het heeft wel wat om je eigen energie op te wekken. Je bent niet afhankelijk van anderen.’
Het zegt alles over het karakter van de goedlachse Arjan. Complete vrijheid is ‘m veel waard. Niet voor niets koos hij voor het boerenleven. ‘Ik vind het fijn eigen baas te zijn. Het beroep is heel afwisselend, ik kan er m’n ei in kwijt.’ Personeel heeft Arjan ook niet, maar voor het nodige arbeidsgemak laat hij een deel van het werk over aan machines. Sinds 2014 heeft hij twee melkrobots en datzelfde jaar schafte hij een elektrische beregeningsinstallatie aan. ‘Dat heeft me al een hoop werk gescheeld, met die droogte van nu en de afgelopen jaren.’
Zon & wind
Al die techniek vraagt natuurlijk de nodige energie, maar daar zorgt Arjan inmiddels zelf nagenoeg volledig voor. Al in 2012 legde hij de eerste zonnepanelen op het dak. In 2017 volgden er nog meer. ‘Het dak is nog niet vol, maar ik heb het maximum bereikt van wat ik kan terug leveren.’ Langzaam groeide daardoor het idee voor een windmolen.
‘Zon en wind passen mooi bij elkaar.’
Arjan: ‘Zonnepanelen verdien je sneller terug, maar de combinatie met een windmolen is heel aantrekkelijk. Zon en wind passen mooi bij elkaar. Vandaag hebben we toevallig deze allebei, maar meestal is er geen wind als er zon is en andersom. Sinds de komst van de windmolen wekken we ook ’s nachts stroom op.’ Nu is het nog wachten op betaalbare accu’s om de energie in op te slaan. ‘Als die er komen, ben ik de eerste die ze aanschaft,’ klinkt het stellig. ‘Dan ben ik helemaal onafhankelijk en draait de melkrobot altijd door, ook als er een landelijke stroomstoring mocht zijn.’
Te weinig wind in Overijssel
Via Friesland Campina waaraan hij de melk levert, kwam Arjan op het spoor van EAZ Wind. Dit Groningse bedrijf produceert de kleine groene windmolens met houten wieken. Arjan en ook zijn vrouw Wilma zijn gecharmeerd van het ontwerp. ‘De molen is helemaal open, alles wordt mechanisch aangestuurd. Het vergt minder onderhoud dan een computergestuurde windmolen.’
In eerste instantie liet het bedrijf echter weten dat een windmolen in Overijssel niet zo interessant is. Arjan vertelt: ‘In Groningen is twee keer zoveel wind als hier. Daarom raadden ze het eigenlijk af, maar ik heb het toch doorgezet.’ Arjan vroeg een vergunning aan bij de gemeente Dalfsen voor een windmolen van 15 meter. De wieken zijn nog eens 6 meter lang. Die vergunning werd snel verleend. ‘Zo snel hebben we dat nog niet meegemaakt, zeiden ze bij EAZ.’
‘Inmiddels draait de windmolen boven verwachting’ vertelt Arjan. ‘De aanschafkosten lagen rond de 50.000 euro. Met een verwachte productie van 19.000 kWh per jaar zou ik dat binnen tien jaar terugverdienen. Maar de afgelopen vier maand hebben we al bijna 10.000 kWh opgewekt, dus ik denk dat het sneller gaat.’
De wind mee vandaag?
Een grote glimlach verschijnt op het gezicht van zowel Arjan als Wilma, als ze de reacties op de windmolen beschrijven uit de buurt. ‘Iedereen is positief en betrokken,’ vertelt Wilma. ‘Als mensen langskomen, geven ze geregeld een compliment, of vragen ze hoeveel stroom we die dag al hebben opgewekt. En de buurjongen kijkt elke ochtend voor school even of hij de wind mee of tegen heeft op de fiets.’ De lange staart aan de windmolen geeft het antwoord.
‘De buurjongen kijkt elke ochtend voor school even
of hij de wind mee of tegen heeft op de fiets.’
Het maximale eruit halen
De boerderij van Arjan en Wilma ligt tussen de landgoederen Vilsteren en Rechteren in. Het uitzicht over de weilanden vanaf de bank voor het huis is fenomenaal. Terwijl de koffie nog eens wordt bijgeschonken en hij kat Rocky aait -die protesteert met een zachte beet als hij geen aandacht krijgt-, vertelt Arjan over de steeds strengere milieuwetgeving.
Arjan: ‘De milieubeweging zet door, daar moet je wel in mee. Ik vind ’t ook belangrijk om zorgvuldig om te gaan met de omgeving, maar ik wil wel zelf kunnen kiezen en het maximale eruit kunnen halen. Biologisch boeren past bijvoorbeeld niet bij mij. Daar heb ik niet genoeg grond voor en ik zou terug moeten in het aantal koeien. Dan is voor mij de drijfveer zo weg.’
Arjan koos ervoor om zich aan te sluiten bij ‘On the way to planet proof’, een onafhankelijk keurmerk voor duurzame producten waaronder Friesland Campina zuivel produceert. Wanneer je aan bepaalde voorwaarden voldoet op het gebied van dierenwelzijn, CO2-productie, bemesting, lokale inkoop en biodiversiteit, resulteert dat in een iets hogere melkprijs. Qua dierenwelzijn en CO2 voldeed het bedrijf al jaren ruimschoots. De laatste jaren is Arjan volop bezig met het bemestingsplan. Waar veel boeren dit uitbesteden, vind hij het boeiend om dit zelf te berekenen.
Arjan vertelt daarover: ‘Sinds een aantal jaren werk ik voor de bemesting samen met een ondernemer die meer denkt als een akkerbouwer. Hij maakte me ervan bewust dat wanneer er voldoende mineralen in de juiste verhouding in de bodem zitten, die van nature makkelijker vrijkomen voor de plant. Zo heb je maximaal resultaat van de grond, maar houd je de bodem ook rijk.’
Bloemen op de bult
In de toekomst wil Arjan nog meer werken aan biodiversiteit: ‘Ik probeer een stukje natuurland te krijgen, waar ik hooi kan maken. En vorig jaar hebben we voor het eerst een wildmengsel gestrooid op de randen van onze percelen.’ Restanten van het bloemenmengsel hebben inmiddels de kuilbult bereikt. De klaprozen, kamille en andere bloemen, maken de aanblik op de windmolen alleen maar mooier.
Meer weten?
In deze video vertelt Arjan over zijn windmolen.
Zelf een windmolen plaatsen? Lees meer over de regels binnen de gemeente Dalfsen.
