Er is veel te doen over de warmtetransitie: de overgang van fossiele brandstoffen (vooral aardgas) naar duurzame energiebronnen voor de verwarming van onze woning. Tegelijk is ook veel discussie over nut en noodzaak en veel onduidelijkheid; hoe en wanneer dan? De gemeente Dalfsen is er druk mee. We vragen Lieke Helsper, die als ambtenaar van de gemeente Dalfsen gaat over de warmtetransitie, hoe het ermee staat.
Lieke werkt nu iets meer dan een jaar voor de gemeente Dalfsen. Ze komt uit het zuiden des lands en studeerde natuurwetenschappen en innovatie management in Utrecht. Na wat omzwervingen belandde ze in Dalfsen. Wat haar drijft, is haar interesse in nieuwe ontwikkelingen en vindingen. En dan vooral de toepassing ervan in de praktijk. Daarnaast geniet ze met volle teugen van het buitenleven en wil ze er graag aan bijdragen dit voor nu en later te behouden. Temeer nu ze zelf net moeder is geworden.
Lieke: “Er moet wel het een en ander gebeuren. Je ziet de veranderingen om je heen. De opwarming van de aarde laat de natuur niet onberoerd en ook de landbouw verandert. De droogte neemt toe; de biodiversiteit af. Daar moeten we iets mee.”
“Warmtetransitie is eigenlijk niks nieuws,” stelt Lieke. “We stookten ooit onze woningen warm met turf, daarna met kolen. Daarna gingen we massaal over op aardgas. De volgende transitie is die van aardgas naar duurzame energiebronnen. In deze transitie stoppen we met het opmaken van fossiele brandstoffen en gaan over naar het gebruik van oneindige bronnen zoals zon en wind. Dat is noodzakelijk om de opwarming van de aarde te stoppen. Daarnaast speelt ook de noodzaak om de aardgaswinning in Groningen te stoppen vanwege de aardbevingen. En dan is er ook nog die vervelende afhankelijkheid van buitenlandse bronnen.”
“In het klimaatakkoord hebben we afgesproken dat we in 2050 allemaal van het aardgas af zijn. Woningen en bedrijven moeten dan op een andere manier verwarmd (en gekoeld) worden. Dat is een enorme operatie. Die bovendien heel veel vraagt van burgers en bedrijven. Niet alleen in geld, maar ook in aanpassing van levensstijl en bedrijfsvoering. Er valt nog een hoop energie te besparen.
De gemeente heeft van de overheid de regie toebedeeld gekregen over de warmtetransitie, maar we kunnen het natuurlijk niet alleen. Wij zijn immers niet de uitvoerders en ook niet de partij die de transitie betaalt. Overheid, burgers en bedrijven zullen het samen moeten doen. Waar mogelijk en nodig helpt de gemeente daar heel graag bij.”
“We starten in Dalfsen nu met de verkenning van de verschillende dorpen, wijken en buurten om te bepalen in welke volgorde welke buurten van het aardgas af kunnen. Daarbij kijken we bijvoorbeeld naar de leeftijd van de woningen en hoe goed ze geïsoleerd of te isoleren zijn. Maar ook naar de mogelijke alternatieve verwarmingsbronnen: hoe woningen in een bepaalde wijk anders dan met aardgas verwarmd kunnen worden. En – heel belangrijk – of er energie in de buurt is om er samen de schouders onder te zetten. Uiteindelijk beslist de gemeenteraad over de volgorde waarin de wijken en buurten van het gas af gaan. Vóór eind 2021 zal dat bekend moeten zijn.“
De argumenten om van het aardgas af te gaan, zullen niet iedereen direct overtuigen. Er zijn ook onderzoeken die aangeven dat het voor veel mensen onbetaalbaar zal zijn en dat het niet lonend is om veel te investeren in de aanpassing van het verwarmingssysteem. Hoe gaat de gemeente daarmee om?
“De warmtetransitie is een gezamenlijke opgave die gaat gelden voor een hele buurt of wijk. In elke wijk die van het aardgas af gaat, moeten we voor elk huishouden en voor elk bedrijf een geschikte oplossing vinden. Het is een proces met heel veel onzekerheden. Door het samen te doen, hoeven we niet steeds opnieuw het wiel uit te vinden. Samendoen maakt het wellicht ook goedkoper. En doordat het op grote schaal moet, zullen de technieken ook verbeteren en de kosten omlaaggaan. De warmtetransitie is echt niet alleen kommer en kwel. Er zijn ook voordelen: meer comfort in de woning en lagere stookkosten bijvoorbeeld. En voor de bedrijven innovaties en werkgelegenheid.”
“Eén van de dingen die je zelf kunt ondernemen en altijd loont is je huis te isoleren. Dan heb je minder energie nodig om te verwarmen en te koelen. Dat bespaart direct in de kosten en dan kan je straks misschien af met een warmtepomp die de warmte uit de lucht of de bodem haalt. Onze energie-coach kan je op weg helpen tijdens een gratis keukentafelgesprek. In diverse duurzame dorpen kun je meedoen aan acties voor collectieve inkoop en uitvoering van maatregelen. Elk jaar weer gaan vrijwilligers op pad met een warmtecamera om te zien waar woningen warmte lekken en worden adviezen gegeven hoe die te dichten.”
“We hebben nog lang niet alle antwoorden. Tegen de inwoners zou ik willen zeggen – wees niet bang, we gaan je helpen. De politiek staat voor moeilijke keuzes, maar wel keuzes die moeten worden gemaakt. De warmtetransitie gaat en moet er komen. Voor onszelf, voor de generaties na ons en voor onze omgeving.”
Meedenken?
Wil je meedenken over de uitvoering van de warmtetransitie? Stuur een mail naar duurzaamdalfsen@dalfsen.nl of neem contact op met het duurzame dorp in jouw buurt via www.dorpenvanmorgen.nl.
Dit artikel verscheen ook in het magazine van Dorpen van Morgen.
